De vierdaagse werkweek
Uit onderzoek van de vakbond CNV komt naar voren dat maar liefst 36% van alle werkenden in Nederland te maken krijgen met werkstress. Aanhoudende werkstress is meteen één van de meest voorkomende oorzaken van een burn-out. Uit hetzelfde onderzoek van de vakbond komt naar voren dat één op de vijf werkenden in Nederland tegen een burn-out aanzit in 2021. Dit is erg schokkend aangezien dit aantal sinds 2020 verdubbeld is volgens de cijfers. Wat zou de oplossing kunnen zijn voor minder burn-outs, gelukkiger en vrolijker personeel en daarmee dus ook minder ziekteverzuim? Wie weet is de vierdaagse werkweek wel een goed experiment om te volgen. Payingit zocht voor je uit wat er bij een vierdaagse werkweek komt kijken en welke voordelen eraan zitten.
Waar is de vierdaagse werkweek uit voort gekomen?
De vierdaagse werkweek is al een lange tijd en in meerdere landen een belangrijk onderwerp, als het over meer levensgeluk, minder burn-outs en meer productiviteit aankomt. Landen zoals Nieuw-Zeeland, Amerika, Japan, Schotland en Spanje, staan achter het idee van de vierdaagse werkweek. Sommige bedrijven in die landen hebben dit ook al geïmplementeerd. Microsoft Japan, de Wanderlust Group en Atalassian zijn voorbeelden van bedrijven die de vierdaagse werkweek hanteren. Het doel van de vierdaagse werkweek is om werk voor 40 uur per week in maximaal 32 tot 35 uur per week te verrichten.
In 2015 besloot IJsland om een grootschalig experiment uit te voeren met betrekking tot de vierdaagse werkweek. Dit IJslandse experiment duurde in totaal 4 jaar, waarbij verschillende overheidsinstanties het mogelijk maakte voor hun personeel om 4 dagen per week te werken, in plaats van 5 dagen. IJsland wilde het personeel zelf laten kiezen, één dag in de week vrij zijn of alle 5 de werkdagen eerder stoppen met werk? De 2500 IJslanders die meededen aan het experiment, vertelden dat hun productiviteit gelijk bleef of zelfs toenam, terwijl zij voelde dat hun kwaliteit van leven door meer vrije tijd enorm was toegenomen. Als het aan het personeel ligt, is dit dus een hele interessante regeling.
Waarom is het populair?
Het feit dat men er wereldwijd achter komt dat tijd kostbaarder is dan geld, zorgt ervoor dat de vierdaagse werkweek wint aan populariteit. Men komt erachter dat vrije tijd, tijd met familie en vrienden of huisdieren doorbrengen en voldoende tijd hebben om je eigen leven te leiden, erg belangrijk zijn. Daarnaast willen de bedrijven experimenteren met meer kwaliteit en resultaat, dan het hameren op vastgelegde werkuren. Om dit te bereiken is het belangrijk om per bedrijf en team duidelijke doelen op te stellen, prioriteiten te stellen en minder pauzes gedurende de dag aan te bieden. Slimmer en dus efficiënter werken heeft de toekomst.
Dit kun je bereiken door zoveel mogelijk taken te automatiseren, korter, gerichter en minder vaak te vergaderen, snellere lijntjes tussen het personeel te creëren en het voorkomen van het moeten wachten op anderen, voordat men hun taken kan volbrengen.
Wat zijn de voor -en nadelen?
De belangrijkste voordelen van de vierdaagse werkweek zijn gezonder personeel, minder stress, minder burn-outs dus ook minder verzuim. Daarnaast gaat de kwaliteit van het leven van het personeel omhoog, aangezien zij door minder te werken, meer tijd overhouden om hun leven te leiden op de manier die zij het prettigst vinden. Verder blijkt uit onderzoek op Nu.nl dat minder werken, leidt tot meer productiviteit en dus helemaal geen verlies van kwaliteit of efficiëntie op de werkvloer. Het personeel is vrolijker, ze hebben meer energie om te knallen aan de opgestelde doelen op werk en men krijgt een betere werk- en privébalans.
De nadelen van de vierdaagse werkweek zijn toch het gebrek aan vertrouwen van de directie en het management in de personeelsleden. Bazen vertrouwen in het begin het personeel niet als zij minder werken, maar toch 100% werk dienen te verrichten in minder tijd. Het kan een hele klus zijn om het vertrouwen te laten groeien, waardoor je als werkgever leert om ervan uit te gaan dat je personeel doet wat zij moeten doen, in de tijd die zij ervoor krijgen. Een ander nadeel van de vierdaagse werkweek is dat dit op dit moment door veel werkgevers nog wordt gezien als experiment en zij vinden dat personeel dat hier aan mee wil doen, niet genoeg gemotiveerd is en ze ook niet genoeg toewijding richting het bedrijf tonen.
Hoe zit het met de mogelijkheid om avondwerk te verrichten?
Wanneer je bijvoorbeeld naar België kijkt, merk je al snel op dat grote online bedrijven en bedrijven die pakketjes versturen naar klanten, zich niet graag in België willen vestigen. Dit komt doordat er in België geen interessante regels of bonussen bestaan voor nachtwerk. Hierdoor is dit minder aantrekkelijk voor personeel, maar ook voor bedrijven die juist in de avonden en nachten actief zijn, om pakketjes bijvoorbeeld de volgende dag al bij klanten te kunnen bezorgen. In België wil de regering nu pleiten voor een compensatie van 50% extra uurloon per uur, dat de medewerker ontvangt wanneer hij of zij na 20:00 uur ’s avonds werkt.
Aan de andere kant zorgt de vierdaagse werkweek voor meer flexibele werktijden, waardoor in de avond werken misschien vanzelf een groter ding gaat worden. Men heeft overdag dan meer tijd voor hun privéleven.
Hoe zien de opbrengsten en kosten er bij een vierdaagse werkweek uit?
De belangrijkste opbrengsten van de vierdaagse werkweek, zijn de betere balans tussen het werk- en privéleven van het personeel en de bazen. Men krijgt meer tijd voor de familie, vrienden, huisdieren, de medemens in het algemeen en kan op een rustiger tempo hobby’s volhouden, klusjes in huis klaren of een reis plannen. Dit zorgt uiteindelijk voor meer ontspanning, minder stress, minder burn-outs en dus een lager ziekteverzuim. Hierdoor kun je als ondernemer met personeel in dienst bouwen aan een duurzaam en betrouwbaar personeelsbestand. Wanneer je als werkgever positief wordt bekrachtigd voor je personeel, zijn zij ook bereid om positief over je te spreken tegen derden, waardoor je makkelijker en sneller nieuwe personeelsleden kunt vinden. Dit betekent een einde aan personeelstekort. Personeel wil graag bij je werken!
De kosten die je nu voor de vierdaagse werkweek kunt bedenken, is dat de personeelsplanning op de schop moet. Verder dien je als werkgever het vertrouwen in je teams en individuele personeelsleden te versterken. Je moet er namelijk met z’n allen voor werken om dezelfde kwaliteit, resultaten, groei en winst te behalen in 4 dagen per week, als dat jullie in 5 dagen per week doen. Verder is niet iedere sector geschikt voor de vierdaagse werkweek. Voor beroepen waarbij interactie plaatsvindt (helpdesken, baliefuncties of de klantenservice), geldt nog steeds dat het kantoor of de werkplek 5 dagen per week bemand moet blijven.
Verder kan het streven naar zo efficiënt mogelijk werken, ook een keerzijde met meer stress voor je personeel hebben. Je personeel kan zich namelijk meer opgejaagd voelen als je dit niet op de juiste manier managet.
Waar dien je als werkgever rekening mee te houden bij een vierdaagse werkweek?
Wil je als werkgever toewerken naar een vierdaagse werkweek voor je personeel? Dan is het belangrijk dat je rekening houdt met de volgende bijzonderheden om het experiment te laten slagen:
1. Let niet langer op werkuren, maar op het niveau van productiviteit
Als werkgever is het belangrijk om naar de behaalde resultaten van je personeel te kijken, in plaats van het aantal uur dat zij wekelijks op kantoor doorbrengen. Wanneer jij je werknemers geen angst aanjaagt wanneer zij hun eigen uren flexibel mogen indelen, zal je merken dat de productiviteit bij je personeel toeneemt. Je werknemers willen je laten zien dat zij hetzelfde werk gedaan krijgen in minder tijd, waardoor ze juist harder hun best doen, in het minder aantal uren dat zij werken.
2. Zorg dat iedereen weet op welke manier je productiviteit meet
Stel doelen op met je team en bespreek met elkaar wat jullie eraan gaan doen om de doelen te bereiken, terwijl jullie de vierdaagse werkweek hanteren. Ga tijdverspilling uit de weg en vergader bijvoorbeeld minder lang, minder vaak en alleen nog maar efficiënt. Benut de werkbare uren met z’n allen zo optimaal nodig en spreek af op welke manier jullie dit uniform aanpakken. Plan hier bijvoorbeeld een eenmalige brainstormsessie voor in.
3. Kies voor trial and error
Als werkgever is het belangrijk om op je personeel en teams te vertrouwen. Zorg dat je van tevoren een plan klaar hebt liggen voor de vierdaagse werkweek, maar plan alles niet tot op de minuut. Kom er juist gaandeweg achter wat wel of niet bij je team past. Hierdoor kun je een manier van werken ontwikkelen, dat voor jullie bedrijf het beste werkt.
4. Ga met z’n allen voor de vierdaagse werkweek
De kans van slagen voor een vierdaagse werkweek, is vele malen groter wanneer het hele bedrijf ermee instemt, aan de slag gaat en het idee verwelkomt. Zorg dat alle niveaus, van de directie, tot de managers en de personeelsleden precies weten wat er van hen verwacht wordt in een vierdaagse werkweek. Zo weet iedereen welke aanpassingen doorgevoerd moeten worden en voor welke taken welk niveau verantwoordelijk is.
5. Verzin een plan voor de communicatie naar je personeel
Besluit je als werkgever dat de vrijdag de flexibele werkdag is voor het grootste gedeelte van je werknemers? Zorg er dan voor dat je belangrijke taken, mails of mededelingen nooit op vrijdag naar je team doorzet. Doe dit altijd op maandag of woensdag, zodat je personeel nog dagen overheeft om erop te anticiperen. Dit voorkomt dat je personeel achter de feiten aan blijft lopen als zij de dag na hun vrije dag of na het weekend weer op kantoor komen.
6. Maak afspraken over de vierdaagse werkweek per afdeling
Zorg dat er in ieder geval één dag in de week is, waarbij iedereen uit het team tegelijk aanwezig is. Verder kun je naar gelang het aantal teamleden wisselen met vaste vrije dagen in de week. Zorg dat iedere afdeling van je bedrijf wel altijd bemand is, ook al hanteren jullie een vierdaagse werkweek. Hier komt efficiënte personeelsplanning om de hoek kijken.
