Tips voor een ontspannen sollicitatiegesprek
Tips voor een ontspannen sollicitatiegesprek
Kleffe handen, klotsende oksels, rode vlekken in hals en gezicht, 1 op de 5 sollicitanten heeft last van sollicitatieangst.
Bijna iedereen voelt spanning voor of tijdens een sollicitatiegesprek en daar is niks mis mee. Een beetje spanning of angst zorgt er vaak voor dat je alerter bent en dat kun je op zo’n moment prima gebruiken. Maar 1 op de 5 sollicitanten ziet de ergste doemscenario’s voorbij komen zodra ze een uitnodiging voor een gesprek binnen hebben. Hun angst is dan zo heftig dat die hen belemmert.
Deze sollicitanten klappen helemaal dicht terwijl ze de functie aan kunnen én over de juiste opleiding, ervaring en competenties beschikken. En dat is niet handig. Want in een sollicitatiegesprek moet je juist blaken van zelfvertrouwen, kracht en positiviteit. Je moet jezelf de hemel inprijzen en voor de beste prijs verkopen. Maar hoe krijg je dat voor elkaar? En vooral, hoe temper je je angst?
Solliciteren = buiten je comfortzone treden
Realiseer je dat een sollicitatiegesprek zulke heftige gevoelens bij je oproept omdat je je buiten je comfortzone begeeft. Je begeeft jezelf in een nieuwe situatie waarvan je geen idee hebt hoe dat gaat verlopen noch aflopen. En dat is spannend en stressvol. Daarnaast, hoe goed je je ook voorbereidt, jij beslist niet over de uitkomst van het gesprek. Dat doen jouw gesprekspartners. Soms speelt er meer mee in hun overwegingen om jou wel of geen baan aan te bieden dan jouw prestatie tijdens het gesprek. Niet alle doorslaggevende factoren zijn door jou te beïnvloeden.
Leer ontspannen
Leren ontspannen is essentieel voor een stressvrij sollicitatiegesprek. En dat ontspannen begint met aandacht voor je ademhaling. Gelukkig is daar een eenvoudige oefening voor:
Let gedurende 1 minuut op je ademhaling. Hoe snel gaat die en hoe diep adem je? Let erop zonder hem bewust aan te passen en observeer wat er gebeurt. Je zult zien dat door simpelweg bewust met je ademhaling bezig te zijn, je ademhaling vanzelf rustiger en dieper wordt en jij daarmee je zenuwen de baas. Maak deze ademhalingsoefening een onderdeel van jouw dagelijkse routine, dan pas je hem ook makkelijker toe in spannende situaties. Doe dit een paar minuten per dag en je merkt direct het effect.
Verander je mindset
“Wat heeft je mindset of denkstijl nu te maken met solliciteren?”, vraag je je misschien af. Een heleboel. Psychologe Carol Dweck deed voor de Universiteit van Stanford onderzoek naar denkstijlen en hun invloed op succes. Je mindset bepaalt hoe jij het sollicitatiegesprek ingaat en er ook weer uit komt. Het bepaalt de associatie die je maakt met het fenomeen sollicitatiegesprek. Zie je het als een obstakel dat je moet overwinnen om die baan te bemachtigen of zie je het als een potentiële kans op persoonlijke ontwikkeling? De ene mindset verschilt fundamenteel van de andere. Dweck onderscheidde twee denkstijlen. Een toelichting:
Statische mindset
Zie je het sollicitatiegesprek als een obstakel dat je moet zien te overwinnen om die felbegeerde baan te bemachtigen dan spreken we van een statische mindset. Mensen met een statische mindset zijn ervan overtuigd dat hun maximale capaciteiten vastliggen. Eigenlijk al vanaf de geboorte. Je ontwikkelt je tot een bepaald plafond en dat is het. Meer zit er niet voor je in. Mensen met deze mindset hebben de neiging om uitdagingen te vermijden, snel op te geven als het moeilijk wordt en hebben een grote angst voor afwijzingen.
Grote kans dat je een statische mindset hebt als je sollicitatieangst hebt. Je bent bang om te falen, bang dat mensen die jou nauwelijks kennen jou als geschikt (goed) of ongeschikt (slecht) beoordelen, als een winnaar of een verliezer. Zo’n moment is confronterend en ga je liever uit de weg. Volgens deze mindset ben je immers zoals je bent en daar valt niks meer aan te veranderen. Krijg je een afwijzing dan heb je gefaald. Om dit te vermijden kiezen mensen met een statische mindset vaak voor veilig en solliciteren voornamelijk op functies waar ze zeker van zijn dat ze die aankunnen, maar die eigenlijk onder hun niveau zijn.
En dan is er die andere mindset, de op groei gerichte.
Op groei gerichte mindset
Kandidaten die het sollicitatiegesprek als een potentiële kans op persoonlijke ontwikkeling zien beschikken over een op groei gerichte mindset. Deze mensen gaan er vanuit dat je je capaciteiten onbeperkt kunt ontwikkelen. Op voorwaarde dat je er moeite voor doet. Het komt niemand aanwaaien. Iemand met deze mindset is blij met uitdagingen en geeft niet op bij tegenslag. Oefenen en hard werken voor iets is de weg tot groei en nieuwe dingen. Van kritiek leer je en het succes van anderen inspireert.
De insteek van een sollicitatiegesprek is voor hen dan ook een hele andere. Het is dé gelegenheid om te bepalen of de functie, het bedrijf en de toekomstige collega’s een goede omgeving zijn om jezelf te ontwikkelen en te leren. Elk gesprek is een leerrijke ervaring. Of het gesprek nu wel of niet resulteert in een baan, elk gesprek maakt je wijzer. Wijzer of het bedrijf en jij een goede match zijn of niet. En dan ga je toch een stuk relaxter zo’n sollicitatiegesprek in. Want je hebt immers niks te verliezen, alleen maar te winnen. Mensen met een op groei gerichte mindset gaan niet voor veilig, maar juist voor de functies waar de uitdaging in zit, waar ze kunnen groeien.
Uiteraard is het allemaal makkelijker gezegd dan gedaan en lukken het veranderen van je mindset en het ontspannen vooraf en tijdens het gesprek niet meteen. Dat vergt tijd en oefening. Logisch, want deze tips gaan verder dan een simpel trucje. Ze vragen je terug te gaan naar de basis. En toch, alleen al door je bewust te zijn van je eigen mindset, dat het ook anders kan, en op je ademhaling te letten zijn al stapjes in de goede richting. En al met kleine aanpassingen zie je dat de gespreksdynamiek verandert en de uitkomst vaak een stuk positiever uitpakt. Het kan, een sollicitatiegesprek zonder kleffe handen, klotsende oksels en rode vlekken in hals en gezicht. En het goede nieuws is dat het valt te leren.
Hulp nodig?
Een sollicitatiegesprek in het vooruitzicht, wil je een gesprek oefenen of meer tips krijgen? Bel of mail meteen naar eveline@sollicitatie-experts.nl.