Vergrijzing en krapte op de arbeidsmarkt
Uit onderzoek is gebleken dat de leeftijdsgroep mensen tussen de 15 en 75 jaar oud in Nederland tussen 2022 en 2025 voor het eerst zal afnemen. Hoewel het aantal mensen afneemt, is er nog wel een toename van het aantal ouderen. Doordat mensen vandaag de dag ouder worden en er betere gezondheidsvoorzieningen zijn, zullen de zorgkosten, waar alle Nederlanders aan bijdragen, alleen maar blijven toenemen. Een kleinere groep werkenden, dient geld te verdienen voor een grotere groep gepensioneerden en hulpbehoevenden. Payingit besloot in de vergrijzing en het effect ervan op de arbeidsmarkt te duiken.
In deze blog lees je op welke manier de werkende doelgroep gaat afnemen, welk effect dit op arbeidsparticipatie heeft en hoe wij er met z’n allen voor kunnen zorgen dat de werkende mensen de lasten van de ouderen en niet-werkenden kunnen blijven dragen.
Wat is de oorzaak van een krimpende werkende doelgroep en vergrijzing?
Allereerst kiezen mensen vandaag de dag op een latere leeftijd en vaak minder snel voor meer dan twee kinderen. Dit heeft als gevolg dat er in vergelijking met vroeger, jaarlijks minder kinderen worden geboren, waardoor de bevolkingsgroei afneemt. Daarnaast zijn alle mensen die na de Tweede Wereldoorlog uit de babyboom zijn voortgekomen, de ouderen van vandaag de dag. Al die nieuwe kinderen van toen, zijn nu onze ouderen van nu. Om met z’n allen de zorgkosten te kunnen blijven betalen, zal het geld wat door de werkende doelgroep verdiend wordt, moeten stijgen. Er zijn namelijk simpelweg niet méér mensen die er ingezet kunnen worden, dus zullen de mensen die wel werken, meer geld moeten gaan verdienen.
Hoe kun je minder mensen, meer geld laten verdienen?
Om dit te bereiken dient de bevolking hoger opgeleid te worden. Dit is helaas op de korte termijn niet te realiseren. Er kunnen wel stappen in de juiste richting worden gezet, zodat alle Nederlanders er op de lange termijn de vruchten van kunnen plukken.
Op welke manier kun je de werkende doelgroep in Nederland nog meer vergroten met oog op de vergrijzing?
Aangezien een hoger opgeleide bevolkingsgroep te veel tijd kost om het probleem van de vergrijzing op tijd aan te kunnen, kunnen er nog andere maatregelen genomen worden. Wij zouden de beroepsbevolking in Nederland namelijk kunnen uitbreiden door meer arbeidsmigranten binnen te laten en de kans op werk te geven. Wanneer deze mensen uit andere Europese landen komen, is er door het verdrag van Schengen niets wat dit idee kan tegenhouden. Vrij verkeer van mensen en goederen binnen de EU is namelijk meer dan toegestaan.
De beste manier om meer arbeidsmigranten naar Nederland te trekken, is om bedrijven die met een structureel personeelstekort klaar te stomen om meerdere Europese arbeidsmigranten aan te nemen en naar Nederland te laten komen. Het is dan wel belangrijk dat je de Europese arbeidsmigranten een eerlijk loon biedt. In plaats van dat je ze inzet omdat ze ‘goedkoper’ zijn dan Nederlanders. Wanneer je het aanbod interessant voor ze maakt, is de kans dat ze naar Nederland willen komen om voor je onderneming te werken veel groter.
De arbeidsparticipatie in Nederland moet verhoogd worden
Vroeger werkten mannen geen 40, maar 60 uur. Terwijl er bijna geen vrouwen in het werkende leven te vinden waren, omdat zij thuis voor de kinderen werkten. Tegenwoordig heeft meer welvaart en een verbeterd welzijn van de mens ervoor gezorgd dat mannen gemiddeld 35 uur en vrouwen gemiddeld 25 uur per week werken. Eigenlijk zijn dit veel te weinig uren om alle kosten die bij de huidige vergrijzing komen kijken, te kunnen dekken. Het zou daarom beter zijn om de werkende groep, uit te dagen om toch meer uren te gaan werken, dit wordt ook wel het verhogen van de arbeidsparticipatie genoemd.
De politiek pleit al langer aan een plan om de arbeidsmarkt aantrekkelijker te maken en houden, zodat mensen meer plezier uit hun werk halen, meer uren maken en daarbij ook meer geld verdienen. Het moet meer genormaliseerd worden dat vrouwen na een zwangerschap gewoon hun eigen aantal uren kunnen blijven werken. De kosten voor de kinderopvang worden verlaagd. Dit zorgt ervoor dat ouders er eerder voor kiezen om te gaan werken terwijl hun kleintjes op de opvang zijn. Er wordt ook geprobeerd om de zorgtaken tussen vaders en moeders eerlijker te verdelen.
Als laatste wil de Nederlandse politiek bedrijven aanmoedigen om tenminste arbeidscontracten van 32 uur per week aan te bieden. Dit zou al die parttime werkweken van 24 uur per week al direct uitbannen. Waardoor mensen sneller meer uren maken dan op dit moment het geval is.
Wat verandert er op het moment dat de krapte op de arbeidsmarkt en vergrijzing het toppunt bereikt?
Onderzoekers hebben een scenario geschetst tussen 2020 en 2030, waarin de lonen voor de Nederlandse werkende doelgroep flink zullen stijgen. Dit komt vooral doordat de krapte op de arbeidsmarkt bedrijven onderling om de beste teamleden laat vechten. Er zullen veel bedrijven zijn die alles op alles zetten om goede werknemers bij de concurrent weg te kopen. Dit heeft een voordeel voor de arbeidersgroep, maar lost het probleem van de vergrijzing nog niet voor 100% op…
Wanneer ouders ervoor kiezen om meer te gaan werken en de vergrijzing nog een hele periode aanhoudt, zal de vraag naar werknemers in de kinderopvang en ouderenzorg bizar veel toenemen. Wanneer je nog een studie wil starten en slim wil inspelen op de vraag naar mensen in deze arbeidstak? Dan kun jij jezelf het beste in de richting van ouderenzorg of werk met kinderen laten opleiden!
Goed nieuws voor de arbeidsproductiviteit
Arbeidsproductiviteit staat voor de kwaliteit van geleverd arbeid en het banenaanbod. Er kan alleen economische groei plaatsvinden, als er genoeg banen en werkuren beschikbaar zijn. Vandaag de dag zijn mensen door de technologische ontwikkelingen vaak productiever dan in het verleden. Men werkt vaak met software of handige tooltjes die het mogelijk maken om het werk dat je moet doen, sneller uit te kunnen voeren. Sommige taken zijn in de afgelopen jaren zelfs volledig geautomatiseerd. Dit betekent dat je daar geen werkuren meer in hoeft te steken, waardoor je tijd overhoudt voor belangrijkere taken.
Verder is het opleidingsniveau van de gemiddelde Nederlander gestegen, er zijn steeds meer hoogopgeleide mensen, waardoor zij betere banen kunnen betrekken en ze economisch gezien meer te besteden zullen hebben. Als je naar het bruto binnenlands product kijkt, dus wat mensen gemiddeld bruto verdienen, is dit bedrag tussen 1995 en 2014 met 40% gestegen. Dat is een enorme groei, terwijl het aantal werkuren in diezelfde periode maar met 15% is toegenomen. Men verdient meer, in minder tijd. Als dit voor de toekomst kan worden vastgehouden, zal het in ieder geval met de arbeidsproductiviteit wel goed zitten.
Hoe zit het met de 50+ers op de arbeidsmarkt?
De vergrijzing en bijbehorende krapte op de arbeidsmarkt is een groot voordeel voor alle werknemers van 50 jaar en ouder. Zij dienen namelijk nog minstens 17 jaar door te werken. Normaal gesproken durven de 50+ers op latere leeftijd niet meer voor zichzelf of een nieuwe uitdaging te kiezen. Ze blijven vaak angstvallig hangen bij een bedrijf waar ze hun jaren tot het pensioen hopen uit te zitten. Dit is natuurlijk helemaal niet goed voor hun mentale gezondheid. Krapte op de arbeidsmarkt zorgt ervoor dat deze specifieke doelgroep van 50 jaar en ouder zich sneller zal durven laten omscholen. Overal zoekt men naar werknemers, dus ook naar mensen van 50 jaar en ouder.
Deze doelgroep zal zich beter leren ontwikkelen, ze zullen zichzelf gaan uitdagen en het gevoel om een risico te nemen zal eerder spannend en gezond voelen, dan dat het een alles of niets situatie zal worden. De krapte op de arbeidsmarkt zorgt voor een veilige positie voor de 50+er, die vlak voor zijn/haar pensioen nog een positieve carrière verandering wil meemaken.
