Alles wat jij moet weten over cao’s
Wat is precies een cao, waarom is het belangrijk, welke afspraken worden erin vastgelegd en wat kan een vakbond voor je doen? En waar moet je rekening mee houden als de cao niet gehanteerd wordt? In deze blog lees je er alles over!
Wat is een cao precies en welke soorten bestaan er?
Een cao is een overeenkomst waarin arbeidsvoorwaarden tussen werknemers en werkgevers schriftelijk zijn vastgelegd. Je vindt hier afspraken over de werktijden, pensioen, loon, betalingen voor overwerk, specifieke toeslagen, opzegtermijnen, het aantal vakantiedagen en eventueel een proeftijd. Wanneer de werkgever een cao hanteert, geldt dit voor het hele bedrijf of voor de hele bedrijfstak. Los van de cao kun je als werknemer individuele losse afspraken met je werkgever maken. Deze afspraken mogen alleen schriftelijk in je individuele arbeidsovereenkomst worden vastgelegd, als deze op een positieve manier afwijken van de geldende cao. Zo niet, dan wordt de cao alsnog gehanteerd. De meeste cao’s gelden tenminste 1 jaar en maximaal 5 jaar. Na deze periode wordt er gekeken of er aanpassingen nodig zijn. Is er na 5 jaar nog geen sprake van een nieuwe cao? Dan blijven de afspraken uit de oude cao gelden.
Wist je dat er twee verschillende soorten cao’s bestaan?
1. De bedrijfstak-cao: deze cao geldt collectief voor een specifieke sector of branche. Deze cao soort wordt afgesloten tussen één of meer werkgevers of werkgeversorganisaties en één of meer werknemersorganisaties, ook wel vakbonden genoemd. Deze cao geldt alleen voor de bedrijven en werknemers die zich bij de bedrijfstak-cao aansluiten. Denk hierbij aan de bouw-cao of de cao voor de zorg. Een bedrijfstak-cao kan voor tienduizenden werknemers tegelijk gelden.
2. De ondernemings-cao: dit is een collectieve arbeidsovereenkomst binnen één bedrijf. De ondernemings-cao wordt afgesloten tussen de werkgever en 1 of meer werknemersorganisaties. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de cao die Philips gebruikt.
Waarom is een cao zo belangrijk?
Een cao zorgt voor duidelijkheid tussen werknemer en werkgever. Wanneer de werkgever een cao hanteert, weten zij evengoed als de werknemers waar iedereen aan toe is qua hoeveelheid vakantiedagen, de hoogte van het loon, eventuele doorbetalingen bij overwerk en nog veel meer. Door deze afspraken vast te leggen in de cao, worden zowel de werkgever als de werknemer verplicht om de gemaakte afspraken na te komen. Hierdoor zijn er minder conflicten, aangezien er door beide partijen in lastige situaties op de cao teruggevallen kan worden. Als je lid bent van een vakbond heb je zelfs inspraak in de cao en zou je bepaalde wijzigingen kunnen voorstellen.
Wat is een vakbond en wat is de invloed ervan op de cao?
In Nederland worden er zo’n 900 verschillende cao’s gehanteerd. Wanneer je alle werkenden in Nederland over deze cao’s verdeeld, kom je erachter dat 85% van die werkenden onder één van die 900 cao’s valt. De overige 15% van de werkenden in Nederland valt niet onder een cao. Dit komt doordat vakbonden, werkgevers en werkgeversorganisaties niet verplicht zijn om een cao te hanteren. Vakbonden zijn werknemersorganisaties die ervoor zorgen dat er onderhandelingen tussen de werkgevers, werkgeversorganisaties en werknemers kunnen plaatsvinden. Deze onderhandelingen gaan vaak over de inhoud van de cao. Denk hierbij bijvoorbeeld aan werktijden, het salaris van de werknemers, reiskostenvergoedingen en het aantal vakantiedagen. De eerste vakbond stamt uit 1900 en was erop gericht om de gezondheid en veiligheid van de werknemers te waarborgen en een kortere werkweek af te dwingen. Werknemers kunnen er zelf voor kiezen om zich bij een vakbond aan te sluiten. In Nederland kennen de vakbonden ruim 1,6 miljoen leden. Dit is bijna een vijfde van de hele Nederlandse beroepsbevolking. Hoe meer leden een vakbond heeft, des te meer positieve veranderingen zij met zijn allen voor de cao en de leden teweeg kunnen brengen.
Wat houdt algemeen verbindend verklaren in?
Wanneer een bepaalde sector met een bedrijfstak-cao wil dat de cao die zij hanteren voor de hele bedrijfstak geldt, kunnen zij dit aanvragen bij de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). Wanneer de Minister van SZW ermee akkoord gaat, wordt de bedrijfstak-cao algemeen verbindend verklaard. Dit heeft als gevolg dat werkgevers die niet tot de cao behoren, maar wel onder de bedrijfstak vallen, zich aan de algemeen verbindend verklaarde cao-bepalingen moeten houden. De werknemers krijgen dan alsnog de voordelen van de cao voor hun specifieke bedrijfstak mee.
Wie controleert of de cao correct wordt toegepast?
Als werknemer heb je het recht om je werkgever aan te spreken als hij/zij zich niet aan cao-afspraken houdt. Je kunt dit zelfstandig oppakken, maar je zou ook een aantal collega’s kunnen verzamelen en het als groep bij je werkgever aankaarten. Om je punt duidelijk te maken kun je ook de ondernemingsraad of andere leden binnen de onderneming om ondersteuning vragen. Weet je niet zo goed hoe je de geschonden cao-afspraak met je werkgever kunt bespreken? Kies er dan voor om advies te vragen aan de Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV).
Wat als je werkgever geen cao hanteert?
Als werknemer zijnde kun je bij je werkgever navragen of er cao-regelingen voor je gelden. Blijkt dit niet het geval? Dan is het belangrijk dat er afspraken worden tussen de werkgever en de werknemer in de vorm van arbeidsvoorwaarden. Er dient op dat moment rekening te worden gehouden met de regels van de arbeidswetgeving.
Deze regels kan de werkgever in de Arbeidsomstandighedenwet, Wet Minimumloon, Arbeidstijdenwet en de Wet arbeid en zorg. Alle regels die bij deze specifieke wetten horen zijn in het Burgerlijk Wetboek terug te vinden.
Het is aan te raden om de arbeidsvoorwaarden schriftelijk in de individuele arbeidsovereenkomst of het bedrijfsreglement vast te leggen. Dit is echter niet verplicht.
Waarom zou jij je diensten bij Payingit onderbrengen?
Wanneer jij als werkgever je juridisch werkgeverschap uitbesteed aan Payingit, houden wij alle veranderingen in de Nederlandse wet- en regelgeving voor je in de gaten. Zo hoef jij je geen zorgen te maken over veranderingen in de cao’s. Wij brengen je op de hoogte van de veranderingen binnen de cao en denken met je mee over hoe jij dit zo snel mogelijk voor je wernemers kunt implementeren. Dit scheelt je tijd, geld en moeite! Zo heb jij als ondernemer meer tijd over om je onderneming te laten groeien. Benieuwd wat we voor kunnen betekenen? Neem vrijblijvend contact met ons op! We helpen je graag.
